Müslümanlar için Namaz kılmak, İslam'ın şartlarından biri olarak kabul edilen bir ibadet türüdür. Namaz ibadeti Abdest alınarak yapılır. Abdest işlemi insanın yapacağı Namaz ritüeli için bir arınma yani temizlenme işlemidir. Organların yıkanması ve temizlenmesi işlemine terimsel olarak aynı zamanda Gasil denmektedir. Namaz kılmadan önce Abdest almamız gerekir çünkü Allah’ın huzuruna temiz bir şekilde çıkarak ibadetimizi yapmamız en doğrusudur. Yüce Kitap Kur'an-ı Kerim’e göre namaz Allah'ı anarak teslimiyetin gösterildiği bir arınma biçimidir. İbrahim peygambere öğretilen bir ibadet şeklidir. İbrahim Peygamber bildiğiniz gibi İlk İbrahimi din olan Yahudiliğin kurucusudur. Müslümanlar için Namaz çok önemli bir ibadet biçimi olup günün belli vakitlerinde bu dinsel ritüeli uygularlar. Abdest kelimesinin bir diğer anlamı ise su tutmak demektir. Bazı ülkelerde bu kelime "Vudu" olarak da kullanılmaktadır. Abdest hakkında bu kısa bilgilerden sonra sizlere isterseniz Abdest alma işleminin Kur'an-ı Kerim içerisinde nerede geçtiğini, farzlarının neler olduğuna ve Namaz Abdestinin nasıl alınacağı hakkında detayları paylaşmak isterim.
Yüce kitap Kur'an-ı Kerim içerisinde Abdest kelimesi ve anlamı Maide Suresi (Sure 5, Cüz 6, Ayet 6) olarak açıklanmıştır.
“Ey inananlar, namaza durmak istediğiniz zaman yüzlerinizi dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı meşhedin ve ayaklarınızı da topuklara kadar yıkayın. Eğer cünüp iseniz tam temizlenin. Hasta yahut yolcu iseniz yahut biriniz tuvaletten gelmiş ise ya da kadınlara dokunmuş ve su bulamamışsanız temiz toprağa teyemmüm edin. Yüzlerinize ve ellerinize ondan sürün. Allah size güçlük çıkarmak istemiyor fakat sizi temizlemek ve size olan nimetini tamamlamak istiyor ki, şükredesiniz.”
Abdestin 4 farzının her birini yerine getirirken uygulama kısmında tek seferde yapmanız yeterlidir. Üç sefer aynı uygulamayı yapmanız farz olarak surede belirtilmemiştir fakat Sünnet olduğu için abdest alırken Hanefi mezhebinde yüz ve el yıkama işlemleri üçer kez yapılır. Birde Maide Suresi ayetindeki ayakları anlatan “Ercüleküm” kelimesinin okunuşu Kıraat Mezhepleri arasında ihtilaflı bir konudur. Kelime iki şekilde okunabilir; Ercüleküm şeklinde okunduğunda abdest alırken ayakların yıkanması gerektiği anlaşılır, Ercüliküm şeklinde okunmasında ise ayakların yıkanmayacağı, sadece mesh edileceği anlaşılmaktadır. Fakat Maide Suresindeki altıncı ayet bize açıkça “ayaklarınızı da topuklara kadar yıkayın” demiştir ve ayakların yıkanması farzdır. Doğuştan Abdestli olmak veya sadece ayağı Mesh etmek gibi İnternette üzerinde yazılan yazılara da pek itimat etmeyiniz.
Ayetten de anlaşılabileceği gibi Namaza durmak için öncelikle Müslümanların Abdest alması gerekmektedir. Abdest alırken zaten abdest alma faaliyetine başladığınız andan itibaren temelde namaz kılmaya ve ibadet yapmaya aslında niyet etmiş oluyorsunuz. Fakat Abdest alırken niyet etme ritüelini içinizden söyleyebilirsiniz. Abdest alırken içinizden niyet etme ritüeli aslında Hanefilik mezhebine göre Sünnet iken diğer Sünnilik mezhepleri olan Malikî, Şafiilik ve Hanbelî mezheplerine göre farzdır. Temelde siz Namaz kılma dinsel ritüeline başladığınız andan itibaren zaten bir niyet içerisine girmiş olursunuz. Fakat bunu sözler ile içinizden ayrıca ifade etmek isterseniz “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” demeniz yeterli olacaktır.
Abdestin Farzları ise ayette belirttiği şekilde dört tanedir. Bunları sırayla yapmak isterseniz.
* Yüzü Yıkama. İlk olarak yüzünüzü tamamen yıkayınız kuru kalmayacak şekilde.
* Elinizi dirseğe kadar yıkamak suretiyle iki kolunuzu da aynı şekilde yıkayıp kuru bir yer kalmayacak şekilde temizleyiniz.
* Başınızı Mesh ediniz. Mesh etmek aslında bir şey üzerinde eli gezdirmek, elle silmek ve sıvazlamak demektir. Elinizi tekrardan suya tutup baş kısmınızı sıvazlayarak Mesh etmiş olursunuz.
* Son olarak iki ayağınızı da bileğinize kadar topuklarınız ile birlikte tamamen yıkayarak Abdest alma ritüelini tamamlayabilirsiniz.
Yukarıda anlattığım Abdest alma biçimi İslamiyet inancına göre Farz olan Abdest alma biçimidir. Maide Süresi bize Namaz öncesi hazırlanma şeklini bu şekilde açıklamıştır. Tabii “namaza durmak istediğiniz zaman yüzlerinizi dirseklere kadar ellerinizi yıkayın” cümlesi aslında Sünnet ritüelleri olan ve bugün ki Abdest alma ritüelini kapsayan geniş kapsamlı Abdest alma işlemlerini yazacak olursak;
* Niyet edilir ve Eûzü Besmele Çekilir. "Eûzü Billahi Mineşşeytanirracîm, Bismillahirrahmanirrahim" Eûzü Besmele suresinin anlamı ise Rahmân ve rahîm olan Allah'ın adıyla anlamına gelen Bismillahirrahmanirrahim cümlesinin adı olup Kötülüklerden Allah'a sığınıp O'ndan yardım isteme anlamına gelmektedir.
* Elleri yıkamak, Üçer defa Ağza ve Burna su almak, tutmak ve temizlemek.
* Üç defa yüzü yıkamak. Sonrasında yine üçer defa kolları dirseklere kadar yıkamak.
* Başı Mesh Etmek.
* Kulakları, kulak içlerini ve enseyi yıkayıp Mesh etmek. Burada günümüzde uygulanan ritüel genelde serçe ve baş parmaklar ile kulak ve kulak içini yıkarken geriye kalan üç parmak ile ense kısmı Mesh edilir. Tabii bu ritüel İslam inancının alt mezheplerine göre farklılık gösterebilir.
* Ayaklar bileklere kadar topuklar da dahil olmak üzere ikisi de yıkanır ve Abdest tamamlanır.
İslamiyet veya Müslümanlık, aslında İbrahimi Din (İbrahimizm) ailesine mensup olup Milattan Sonra (MS) 610 yılında Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V) tarafından kurulan ve kutsal metni Kur'an olan tek tanrılı (Allah) bir inançtır. Fakat 8 Haziran 632 tarihinde Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed vefat ettikten sonra İslam o kadar çok alt mezhep ve onların altında da ayrılan Fıkıh anlayışına dayanan alt mezhepler doğmuştur ki bunlar; Sünnilik (Ehl-i Sünnet), Şiilik, Hâricîler, Tasavvufi Mezhepler (Bektaşilik, Alevilik, Mevlevilik, Yesevilik) olup hepsinin Abdest, Namaz ve diğer dinsel ritüellerinde günümüzde ekstra farklılıklar görmekteyiz. Bu kadar çok ana ve yan Mezhep temel İslam inancına ne kadar zarar verir ve Müslüman aleminin birliğini ne denli bozar bu da ayrı bir tartışma konusudur. Fıkıh, kelime anlamı anlayış, anlayış tarzı veya derinliği anlamına gelen kelime olarak kullanılır. İslami kanunların teorik ve pratik uygulama (Fetva) çalışmalarına verilen ismi ifade etmektedir. Yüce Kitap Kur'an-ı Kerim birçok ulema ve ruhani kişiler tarafından yorumlanarak günümüz Mezhepler ve alt Fıkıh anlayışına dayanan yan mezhepler oluşmuştur.
Bir Müslüman, Namaz kılmak istediği zaman içinden Niyet edip yukarıda sıraladığım Abdest almanın Dört Farzını yerine getirirse Namaz kılmaya hazır demektir. Abdesti bozan durumlar ise genelde temiz olma durumunu bozacak idrar, boşaltım işlemi, kan gelmesi veya kanama, cünüp olma durumu, kusma gibi durumlar olup tekrar Abdest almanız eğer cünüp iseniz Gusül Boy Abdesti almanız gerekmektedir.
Son olarak şunu da eklemem gerekir; Abdest almak ve Abdest ile ilgili bilgiler Kur'an-ı Kerim içerisinde Maide Suresi 6, Nisa Suresi 43, Müddessir Suresi 4-5, Bakara Suresi 222, Tevbe Suresi 108 ve Vakı'a Suresi 79. ayetlerde geçmektedir. Fakat Abdest alma biçimi tek başına Maide Suresi 6’da anlatılmıştır.
Burak Avcıoğlu - Update: 12.04.2023
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Makaleye Yorum ve Sorularınızı Bırakabilirsiniz.