Uzaktan Çalışma Süreci ve 4 Gün İş 3 Gün Tatil Çalışma Şekli Dönemi

Pandemi sürecinin başlaması ile birlikte özellikle IT (Information Technology) sektörü olarak bilinen Bilgi Teknolojileri bölümleri uzaktan çalışma modeline hızlı bir şekilde adapte oldu. Firmaların bilişim bölümleri olan yazılım, analist, test, operasyon, güvenlik gibi birçok departmanı uzaktan çalışma modeline kısa bir sürede ayak uydurdu ve teknik alt yapılarını da zamanla geliştirerek toplantıları, uzaktan bağlantı yapılmasını, sanal sunucu teknolojisi olan Sanal Masaüstü Altyapısı (VDI) gibi teknolojileri kurumlarında hazırlayarak uzaktan çalışma biçimini hazırladılar. Uzaktan çalışmanın getirdiği hızlı tempo ile birlikte birçok bilişim firması veya banka bilgi teknolojileri yıl içerisinde yaptığı projeler ve canlı ortama çıktığı taleplere baktığında eminim fiziksel çalışmadan daha çok iş yaptığını sayısal olarak göreceklerdir. Fiziksel olarak ofise gittiğimizde gün içerisinde iki maksimum üç toplantı yaparken uzaktan çalışmanın getirdiği anlık her lokasyondan bağlantı kolaylığı sayesinde gün içerisinde dört beş toplantı normal rutinimiz şeklinde gelmiş durumdadır. Bu aşırı toplantı ve iş yoğunlu haliyle bir süre sonra çalışanın hem fiziksel özellikle de beyinsel yani ruhsal yorgunluğuna sebep olabiliyor.

Uzaktan çalışmanın getirdiği bu hızlı ve yoğun tempo doğal olarak beyaz yakalı çalışanları hafta içi mesai saatlerinde yorabiliyor ve bu sürecin haftada beş gün tekrarlanması sonucu hem beyinsel hem de fiziksel dinleme için iki gün yeterli olmayabiliyor. Türkiye'de bildiğiniz gibi beyaz yakalılar günde 8 saat haftada 40 saat çalışmaktadır. Fakat uzaktan bağlantı sayesinde mesai saati bitişi 17:00 veya 18:00 olsa bile halen gelen e-postalar ve mesai bitse bile bir iki saat ekstradan çalışma durumu hep yaşanmaktadır. Bunu söylememin sebebi bazı kesimler Avrupa'dan örnek alarak çalışma saatini 7 saate düşürmeyi planlamaktadır fakat Türkiye'de bu model pek verimli olmayacağı için bu düşünceye ben hiç katılmıyorum. Daha önce Türkiye'de Mavi ve Beyaz Yakalı Çalışanların Mesai Saatleri isimli bir yazı yazmıştım. Yazımda bu yedi saat konusuna değinmiştim fakat uzaktan çalışma faktörü eklendiğinde bu pek bir işe yaramayacaktır. Çünkü Türkiye'deki beyaz yaka çalışanların çoğu bilir mesai saati bitse bile halen gelen mailler hatta mesai saati bitimine konan toplantılar vardır. Mesai saati bitse bile yarım kalmış işler ve okunması gereken mesajlar olduğu için 7 saat pratikte mutlaka aşılacaktır.

Bundan dolayı çalışma saatleri bence yine sekiz saat olarak kalmalıdır fakat hafta boyunca çalışma günü bence dört gün olmalıdır. Hem yaşam kalitesinin artması hem de çalışanın daha verimli ve odaklanarak çalışması için dört günlük yoğun iş temposundan sonra üç günlük tatil hem bedensel hem de ruhsal olarak iyi geleceği için bir sonraki haftaya da daha pozitif başlar. Beyaz yakalılar için Cumartesi ve Pazar tatil günü iken Cuma gününün de tatil olması en ideali olacaktır. Örneğin aylık çıkan bir çalışma ve izin çizelgesi ile haftanın herhangi bir günü tatil yapmak iş temposu ve akışı açısından çok verimli olmaz. Örneğin hafta içi çarşamba tatil yapıp sonra Cumartesi ve Pazar tatiline girmek çalışanda kopukluk ve işe konsantrasyon problemi doğurabilir. Cuma, Cumartesi ve Pazar günlerinin tatil olması daha çok beyaz yakalıları için önerebileceğim bir modeldir. Özellikle bilişim sektörü gibi uzaktan çalışmaya yatkın sektör ve departmanlarda bu uygulanabilir. Mavi yakalarda ise durum böyle olmayacağı için onlar da aylık çıkan çalışma ve izin çizelgesi sonucu bu tarz bir uygulama ancak söz konusu olabilir. Bildiğiniz gibi Türkiye'de hizmet sektöründe çalışan birçok insan var ve bu sektörler genelde hafta sonu daha çok iş yaptığı için bu sektörde çalışanların izin ve çalışma günleri aylık çıkacak programa göre düzenlenebilir.

4 Gün İş 3 Gün Tatil modeli şu an Belçika, İzlanda, İsveç, Almanya'daki bazı bilişim firmaları ve Türkiye'de LinkedIn üzerinden duyuru yapan birkaç bilişim firması bu modele geçmiş bulunmaktadır. Başlangıç olarak belki Cuma tam tatil günü değil de öğlen 12:00'ye kadar yarım gün çalışma modelide uygulanabilinir. Eğer uygulanan yarım gün çalışma modeli verimliliği artırırsa belki tam güne çekilerek şirketler yavaş yavaş 4 Gün İş 3 Gün Tatil sürecini benimseyebilir. Pilot sektör olarak bence Türkiye'de bilişim firmaları ile bu süreç başlatılabilir. Zaten çoğu bilişim firması şu an uzaktan yoğun bir çalışma temposu ile işlerini yürütüyorlar. Hatta fiziksel olarak ekipler geri döndüğünde yapılan iş büyüklüğünün ve çıkan projelerdeki adam gün sayısının azalma olasılığından dolayı firmalar uzaktan çalışmaya bir süre daha devam edeceklerini düşünüyorum. Türkiye'deki Pandemi kısıtlamaları son duyuru ile birlikte büyük ölçüde kalksa da firmalar halen uzaktan çalışmaya devam ediyor.

Sonuç olarak Türkiye'de standart beyaz yakalıların çalışma saati 40 saat olup mesailer ile birlikte bu saat her daim aşılmaktadır. Cumartesi ve Pazar tatili dışında Cuma gününün de tatil olması çalışanların yaşam kalitesini daha da artıracağı kesindir. Çalışma kalitesi artan çalışanın işe verimliliği, bağlılığı ve ürettiği sonuç daha kaliteli olacaktır. Türkiye'de başta olmak üzere birçok bilişim firmasında şu an bu süreç dillendiriliyor hatta İngiltere'de konu meclise bile taşınmış durumda. Belki ilerleyen günlerde de Türkiye'de gündem olursa ve birçok kitle tarafında bu süreç dile getirilirse Cuma gününün tam veya yarım gün tatil olacak şekilde düzenlemesi gündeme gelebilir.

Burak AVCI