Dil, toplumların ve yine belli bir etnik gruba ait insanların oluşturduğu toplulukların diğer topluluklar ile iletişim kurmasını sağlayan bir araçtır. Özellikle ana dil kavramı bu etnik grupların veya ırkların kendi aralarında iletişim sağlamak için icat ettiği bir kavramdır. Günümüzde birçok ülke, ırk, etnik grup bulunup bunların kendilerine özgü dilleri vardır. Fakat uluslararası arenada en çok konuşulan ve iletişim için tercih edilen diller ise yirmiyi geçmemektedir. Nüfusun en çok kullandığı ve sadece belli bir bölge içerisinde değil tüm dünya genelinde yayılmış olması da o dilin gelişmesi ve genişlemesi için önemli bir olgudur. Globalleşen dünyada bugün en çok kullanılan ve farklı toplumlarla ortak iletişim kurmamızı sağlayan dil genelde İngilizce'dir. Dünya üzerinde 7 bin üzerinde konuşulan dil olsa bile belli başlı diller İngilizce gibi hegemon durumdadır. Nüfus bakımından en çok konuşulan dil geçmiş istatistiklere göre Çince iken bugün global bir dil olan İngilizce ilk sırada yer alıyor ve dünyada en çok konuşulan ortak dil konumuna geliyor. Özellikle Türkiye'de de yabancı dil denilince akla ilk İngilizce gelmektedir. İngilizce dışında Almanca, Fransızca veya İspanyolca gibi diller genel olarak çok tercih edilmemektedir.
Bildiğiniz gibi ana diliniz dışında yabancı bir dil öğrenmek o kadar da kolay değildir. Hatta yeni bir dil öğrenmenin en büyük zorluğu onu tekrar tekrar kullanmadığınız zaman veya gün içerisinde ondan faydalanmadığınızda zamanla unutuyorsunuz ve sadece ana dilinizi yine kullanmaya devam ediyorsunuz. Türkiye'deki eğitim sistemindeki yabancı dil derslerinin de başarısız olmasının biraz sebebi budur. Türkçeyi gün içerisinde kullanıyoruz fakat İngilizce'yi kullanmadığımız için beyin yeni öğrendiği bu dili tatbik edemiyor ve zaman geçtikçe de unutabiliyor. Üzerinde yoğun çalıştığınız ve öğrendiğiniz bir yabancı dili kullanmaya kullanmaya konuşmasını unutuyorsunuz ve kaslarınızda haliyle eskiyor. Yabancı dili öğrenmenin en iyi yollarından biri de altı yaşından önce ana dili gibi eğitim alarak öğrenmenizdir. Bu yaşlarda çocuğa verilen yabancı ana dili eğitimi o kişinin tüm hayatı boyunca işine yarayacaktır ve o dili kullanmasa bile sonradan yabancı dil öğrenen birine göre kolay kolay unutmayacaktır.
Pandemi sürecinin başlaması ile birlikte uzaktan çalışma (Remote Working) kavramı tüm dünyaya yayıldı ve bu çalışma biçiminde dünyadaki birçok farklı ulustaki insanlar ortak dil olarak İngilizce'yi kullanmaktadır. Ortak bir iş yapılmak istenildiği zaman kullanılan dil İngilizce'dir. Özellikle Türkiye'de yaşayanlar için şunu söylemeliyim eğer yabancı dil yani İngilizce'niz varsa ve uzaktan çalışmaya yönelik bir meslek grubunda çalışıyorsanız örneğin bilgisayar mühendisliği gibi günümüz koşullarında işsiz kalmanız imkânsıza yakındır. Dünya üzerinde peki 2022 itibariyle hangi diller konuşuluyor ve en çok hangileri kullanılıyor bunun sıralamasını sizlerle paylaşmak isterim. Bir dilin popülaritesi sadece nüfusa bağlı değil aynı zamanda dünya üzerinde ne kadar kişinin kullandığına, coğrafi konumlarına ve ana dile sahip nüfusun verilerini toplayıp hepsine bakmak gerekir. Dünyada en çok konuşulan ilk beş dil ise İngilizce, Çince, Hintçe, İspanyolca ve Fransızca olup dünya nüfusunun yaklaşık %15'i İngilizce konuşmaktadır.
1) İngilizce: Dünyada en çok konuşulan ve İngiltere yani Birleşik Krallığın ana dili olan global bir dildir. Ana kara olarak İngiltere ve Amerika Birleşik Devletlerinin ana dilleri İngilizce olup aralarında sadece British English ve American English olarak ufak farklılıklar vardır. Dünya üzerinde 1.2 milyar insan bu dili konuşmaktadır. Özellikle İngiltere'nin yayılmacılık politikası (Emperyalizm) sayesinde eski sömürgeleri olan Hindistan, Afrika Sömürge ülkeleri gibi yerlerinde defakto olarak konuştuğu dil İngilizce'dir. İngilizler bu yayılmacı politika ile birlikte bugün ana dillerini dünya dili yapmıştır ve biz de ikinci bir dil olarak bunu öğrenmek zorundayız.
Şahsi fikrim Türkçe dışında yabancı dil olarak İngilizce bilmeniz bence yeterli olacaktır. Birçok teknik makale olsun veya farklı kültürlerdeki insanlar ile iletişime geçmek olsun kullanacağınız dil İngilizce'dir. İngilizce, Hint-Avrupa (Indo-European) kökenli bir dildir. Cermen dilleri içerisinde yer almaktadır. Global bir dil olduğu için Birleşmiş Milletler'in 6 resmî dilinden biridir. Amerika, Avusturalya ve İngiltere ana karaları tamamen İngilizce kullanmaktadır. Bugün İngilizce öğrenmek için birçok metot vardır ve bu dili öğrenmeniz ileriki yaşamınızda size faydalı olacaktır.
2) Çince (Mandarin - Beifanghua): Çin, dünya üzerinde en çok nüfusu sahip ülke olduğu için en çok konuşulan diller arasına da girmektedir. Sadece ülke nüfusuna kıyasla bir sıralama yapacak olsaydık birinci şüphesiz Çince olurdu fakat dünya genelinde Çinli'ler dışında Çince'yi konuşabilen insan sayısı İngilizce'ye göre çok azdır. Çince yapısı bakımından öğrenmesi kolay olmayan bir dildir. Çince, Çin-Tibet (Sino-Tibetan) ailesi içerisinde bulunan bir dil olup Mandarin lehçesi altında toplanmıştır.
Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan ülkeleri Çince'yi ana dil olarak kullanmaktadır. Alfabe yapısı olsun, konuşma şekli olsun çok farklı yapıda bir dildir ve Türk'lere göre öğrenmesi zordur. Sinitik diller (Sinitic) arasında olan Çince'nin kolları ise başta Mandarin lehçesi olup Wu Çince'si, Kantonca, Min, Jin, Xiang, Hakka, Gan, Hui ve Ping olarak dağılmaktadır. Bir Türk olarak Çince öğrenmek hiç basit olmayıp günümüzde Çin'in büyümesi ve süper güç olmaya aday olması ile birlikte gelişen turizm ve ticaretten dolayı Çince dili ilgi görmektedir. Hatta Türkiye'deki birkaç üniversitede Çince eğitim ve derslerde verilmektedir.
3) Hintçe veya Urduca (Hindi): Hindistan ve Pakistan ülkelerinin ana dili olan Hintçe Hint-Avrupa (Indo-European) kökenli bir dildir. Hindistan'da Hintçe ve Pakistan'da Urduca dili kullanılıp bu iki dilin standart yazı formuna yani alfabesine Hindustânî denmektedir. Alfabe yapısı Arapça kökenlidir. Fakat Hindistan zamanında İngiliz'lerin sömürgesi altında yaşadığı için ülkede en çok konuşulan defakto dil İngilizce'dir. Hintlilerin dünyaya yayılmasının en büyük sebebi de budur. Özellikle Hint mühendislerin dünyada söz sahibi olmasının tek sebebi çok zeki olmalarından değil tamamen zamanında sömürgeden dolayı ikinci ana dil olarak İngilizce bilmeleridir. Temelde Hindistan ve Pakistan resmî dil ve alfabe olarak Arap alfabesini kullanmaktadır. Türkiye açısından baktığımızda Orta doğu ve Hindistan civarı bölgeleri anlamak için ortak dil Arapçadır.
Ek olarak Urduca sıralamalarda ayrı bir dil olarak da gösterilebilir fakat ben iki dili de birleşik bir biçimde aynı sıralamada gösterdim. Hindistan ve Pakistan benzer alfabe yapısını kullandığı için iki ülkeyi bir sayabiliriz. Aynı şekilde Pencapça lehçesini de buraya ekleyebiliriz. Hindistan'da bulunan Maharashtra eyaleti içerisinde kullanılan Marathi dili de bu bölgede önemli bir nüfus tarafından kullanılan yerel diller arasındadır. Aynı şekilde Telangana eyaleti ve civarında kullanılan yerel Telugu dili, Punjab eyaleti tarafından kullanılan Western Punjabi dili, Tamil Nadu eyaleti tarafından kullanılan Tamil dili Hindistan'da kullanılan önemli yerel dillerden biridir.
4) İspanyolca (Spanish): İspanyolca dili adında anlaşılabileceği gibi İspanya'nın ana dili olup Hint-Avrupa (Indo-European) kökenli bir dildir. Günümüzde İngilizce'den sonra öğrenmek için en çok merak sarılan yabancı dillerden biridir. Eskiden Almanca ve Fransızca popüler iken bu iki dil eski önemini yitirdi ve yerlerini direkt İngilizce aldı. İspanyolca ise bir turizm dili olup İspanya dışında özellikle Güney Amerika ülkeleri olan Arjantin, Kolombiya, Küba, Meksika, Peru, Paraguay, Uruguay, Venezuelâ ve Bolivya gibi birçok ülkede kullanılmaktadır.
5) Fransızca (French): Fransa ülkesinin ana dili olan Fransızca Hint-Avrupa (Indo-European) kökenli bir dildir. Günümüzde Fransa dışında Fransız'ların sömürgesi olan Senegal, Kongo, Mali, Cezayir gibi bazı Afrika ülkeleri ana dil veya ikincil dil olarak kullanmaktadır. Türkiye'de İngilizce'den sonra genel popüler diller eskiden Almanca ve Fransızca iken bugün o kadar popüler değildir. Hatta Fransızca eğitim veren Türkiye'de 6 lise olup Saint-Joseph, Saint Michel, Saint Benoit, Sainte Pulcherie, İstanbul Özel Notre Dame de Sion gibi okulların artık eski popülaritesi kalmamıştır. Fransız alfabesi Latin alfabesinden türeyen 26 harften oluşan bir alfabedir.
6) Arapça (Standard Arabic): Arapça dili Afro-Asyatik (Afro-Asiatic), Afrasya (İslam) veya eski adıyla Hami-Sami dil ailesi içerisinde olan bir dildir. Kuzey Afrika, Orta doğu ve Hindistan civarlarından bu dil ve alfabesi çokça kullanılır. Osmanlı İmparatorluğunun kullandığı Alfabede bir Fars-Arap alfabesidir. Arap alfabesi öğrenmesi Türkçeye göre zor olan bir yapıya sahiptir. Genelde Arap Birliği ülkeleri olan Suudi Arabistan, Mısır, Cezayir, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Filistin, Irak, Libya, Kuveyt, Lübnan, Katar, Sudan, Suriye, Tunus, Umman, Ürdün ve Yemen ana dil olarak Arapça kullanmaktadır. Arapça ile benzer alfabe yapısına sahip olan Farsça ise İran, Afganistan, Tacikistan tarafından kullanılmaktadır. Türkiye'de Arap dünyasını takip eden en büyük medya ajanslarından biriyse Al Jazeera olup Ortadoğu'daki olayları ve siyasi gelişmeleri buradan takip edebilirsiniz.
7) Bengalce (Bengali), Russian (Rusça) ve Portekizce (Portuguese) dilleri Hint-Avrupa (Indo-European) dil ailesine ait olup kendi ülkelerindeki nüfus yoğunluğundan dolayı ilk 10 içerisinde yer alan dillerdir. Yoksa Bengalce dilini Bangladeş ve Hindistan'ın Batı Bengal gibi birkaç bölgesi dışında kimse kullanmaz. Rusça dili ise Slav diller arasında olup Kiril alfabesi yazı sistemi kullanmaktadır. Rusya başta olmak üzere eski Sovyet (SSCB) ülkeleri Slav dilleri ailesi içerisindedir ve hepsinin alfabesi benzer yapıda olup kiril alfabesi temellidir. Hatta Türk ülkeleri olan Azerbeycan, Özbekistan, Kazakistan gibi ülkeler Türkçe ve Rusça harflerinden oluşan alfabe yapıları kullanmaktadır.
Rusça, Birlemiş Milletlerin de resmî dillerinden biri olup Rusya, Ukranya, Belarus, Moldova gibi eski Sovyet ülkelerinin kullandığı dil Rusça kökenlidir. Portekizce ise Portekiz, Brezilya, Gine gibi ülkelerinde resmî dili olup İspanyolca ile bölgede ortaklaşa kullanılan benzer lehçe yapısına sahip dillerden biridir. Portekizce'nin ilk on içerisinde olmasının sebebi Brezilya nüfusundan kaynaklanmaktadır. Yoksa Portekiz ülkesi ile bir alakası yoktur çünkü Portekiz ufak bir ülke olup nüfusu da küçüktür. Burada dil olarak Brezilya Portekizce'si daha çok ön plana çıkmaktadır.
8) Indonesian (Endonezyaca): Endonezya ülkesinin resmî dilidir ve Austronesian (Avustronezya Dili) dil ailesi içerisinde bulunmaktadır. Aynı zamanda Cava Adası ve civarında Endonezyaca'nın alt dili olan yerel dil Cavaca'da konuşulmaktadır. Genelde Okyanusya bölgesi bu dili kullanır ve nüfus bakımından ilk on sırada yer almaktadır.
9) Almanca ve Japonca diğer önemli diller arasında olup Almanca dili Hint-Avrupa (Indo-European) kökenlidir. Almanca dili başta Almanya olmak üzere Avusturya, İsviçre, Lüksemburg ve Lihtenştayn gibi ülkelerin resmî dilidir. Alman halkı Avrupa kıtasında etkili bir ırk olup Nazi Almanya'sı işgali ile birlikte bu bölgelerin çoğunda bugün Almanca kullanılmaktadır. Türkiye'de de Özel Alman Lisesi ve Türk-Alman Üniversitesi bulunmaktadır. İngilizce'den sonra özellikle Anadolu ve Fen liselerinde ikinci yabancı dil Almanca öğretilirdi.
Japonca ise Ural Altay veya Turanca olarak bilinen dil ailesi içerisinde yer alır. Japonya'nın resmî dilidir ve öğrenmesi zor bir dildir. Yerel dil olarak Ryukyu dilleri ise Japonca'nın alt dili olup Ryukyu adaları civarında konuşulmaktadır. Dünyada genelde Japonlar dışında kullanan sayısı azdır. Alfabe bakımından Çince ve Korece'ye benzemektedir.
10) Türkçe: Türkçe ya da Türk dili (Turkic) Oğuz Altay dil grubu içerisinde bulunan bir dildir. Dünyada 100 milyondan fazla insan tarafından konuşulan dilimiz Türkiye ve KKTC (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) ülkelerinin ana dilidir. Türkiye dışında Kosova, Bosna Hersek, Azerbeycan, Özbekistan, Bulgaristan ve Balkanlarda Türkçe konuşulan bir dildir. Türkçeyi geliştirmek, incelemek ve genişletmekten sorumlu olan kurum Türk Dil Kurumu (TDK) olup 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulmuştur. Türkiye 1 Kasım 1928 tarihinde Harf Devrimi gerçekleştirmiş ve eski Arap-Fars alfabesi yerine Latin alfabesine geçmiştir. Türk alfabesinde Türk dilinin seslerini karşılamaları amacıyla türetilmiş harfleri bulundurmaktadır (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü).
Yukarı ki liste dışında Dünya'da nüfusu bakımından konuşulan diğer diller ise Afrika'da Tanzanya, Kenya, Uganda, Nijerya gibi ülkelerin kullandığı Svahili (Swahili) dili vardır. Aynı şekilde Güney ve Kuzey Kore ülkelerinin kullandığı Korece ve İtalya'nın ana dili İtalyanca vardır. Türkçede önemli bir dil olup Türk Dünyası ve diğer Türk ülkelerine yaymamız gereken bir dildir. Şu an dünyada en önemli dil İngilizce olup sonra Çince, İspanyolca, Rusça ve Arapça gelmektedir. Fransızca ve Almanca global sistem içerisinde yerleri İngilizce ile değişmiştir. Makaleyi yazarken Visual Capitalist sitesindeki "Ranked: The 100 Most Spoken Languages Around the World" makalesinden yararlanılmıştır.
Burak AVCI - Update: 14.02.2022
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Makaleye Yorum ve Sorularınızı Bırakabilirsiniz.