Covid-19 Aşı Randevusu Nasıl Alınır? 2. Doz Aşı Ne Zaman Olunur? Biontech veya Sinovac Hangi Aşıyı Olmalıyız?

Koronavirüs'ün yayılması ve zamanla mutasyon geçirerek yeni varyantlar ile karşımıza çıkması ile birlikte insanlık olarak birincil önlem olan aşılanmayı Türkiye'de son birkaç haftadır hızlandırdık. Özellikle 30 yaş ve üstü tüm çalışanlara aşı olma imkanının verilmesi ile birlikte daha önce Koronavirüs olmuş olmamış herkes aşı için randevu almaya başladı. Ben de bu makalemde nasıl randevu aldım? Randevuyu en kolay ve hızlı şekilde nasıl alabilirsiniz? Hangi aşıyı seçmeli ve ikinci dozu ne zaman olmalı gibi soruları sırasıyla anlatarak başımdan geçen süreci sizlerle paylaşacağım. Fakat şunu söylemelim Koronavirüs'ün mutasyona uğraması ve grip virüsü gibi kendini yenileyerek ilerlemesi devam ederse olacağımız aşının dozları 4 belki 5 kere uzayacak gibi gözüküyor. Aşı %100 bir önlem olmasa da şu an için maske ve mesafeden ziyade elimizdeki tek bilimsel çözümdür diyebilirim. Sağlık çalışanları ve yetkililerin anlattıklarına göre en azından aşı olan kişiler olmayana göre virüse yakalandığı zaman daha az etkiyle ve hasarla hastalığı atlatıyor.

Öncelikle aşı randevusunu nereden alacağınızı anlatarak konuya başlamak istiyorum. Aşı randevusunu ben direkt MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) www.mhrs.gov.tr sitesi üzerinden aldım. E-Nabız veya E-Devlet üzerinden giriş yaparak buralardan boşuna randevu almaya çalışmayın zaten orası da sizi MHRS sitesine iç panelde yönlendirdiği için direkt buraya girerek randevunuzu hızlı şekilde alınız. Eğer üyeliğiniz yoksa kimlik bilgileriniz ile üye olunuz ve ister siteden ister MHRS'nin mobil uygulamasından sisteme giriş yapınız. Giriş yaptıktan sonra Aşı Randevusu Al sekmesine tıklayarak randevu alma sürecini başlatınız. Bu arada hazır mobil uygulama demişken şunu da hatırlatayım; 50 yaş ve üstü kişilere gençler olarak mutlaka HES (Hayat Eve Sığar) uygulamasını telefonlarına kurdurun. Çünkü elinde kağıt ile HES kodu vermeye çalışan çok insan gördüm. Kolaylık olması açısından gençler etrafındaki 50 yaş üstü kişilere mobil ve teknoloji konularında yardımcı olsunlar.

Randevu alma işleminden devam edecek olursak; randevu al dedikten sonra size iki seçenek gelecektir, Biontech veya Sinovac aşı çeşitleri. Biontech/Pfizer aşısı yeni bir aşı tipi olup mRNA aşısıdır ve Almanya tarafından üretilmiştir. Sinovac aşısı ise Çinli Coronavac firması tarafından üretilen ve yıllardır bilinen İnaktif aşıdır. Bu iki aşı arasında tercih yapmak tamamen son kullanıcı yani size kalmıştır. Devlet şu an için kesin aşı olun diye bir baskı yapmasa da bazı iş grupları ve yurt dışına çıkmak isteyenlere Biontech dayatılırken ilerleyen safhalarda HES uygulamasındaki HES kodu sadece yeterli olmayıp belki aşı olmayanlara yeni kısıtlamalar gelerek çok rahat davranamayacaklardır. Belki AVM'lere alınmayacak ve aşı olmayanlara ek kısıtlamalar gelecek korkusu veya tırnak içinde Mahalle Baskısından dolayı üstü kapalı soyut bir dayatma olacaktır. Tabii aşı bir çözüm olduğu için Biontech olmak istemeyenler mutlaka ek önlem için Sinovac aşısını olmalıdır diye düşünüyorum. Çünkü aşı olmamak demek sizin tamamen izole yaşamanız demektir. Belki ilerleyen günlerde İnaktif yerli aşı çıkarsa hiç aşı olmayanların en azından bu aşıyı olmalarını kesinlikle tavsiye ederim.

Biontech veya Sinovac aşı tercihinizi yaptıktan sonra aşı yeri olarak Aile Hekiminden ve Hastaneden seçeneği çıkmaktadır. Kesinlikle Hastane seçiniz çünkü en hızlı sonucu hastaneye giderek alabilirsiniz. Size en yakın devlet hastanesini seçtikten sonra gün ve saati belirleyerek randevunuzu oluşturunuz. Duyduğum kadarıyla İstanbul'da Sinovac aşısının pek kalmadığını ve hastanelerde Biontech aşısının daha çok olduğunu bazı arkadaşlarım söyledi. Ben Balıkesir'deki Burhaniye Devlet Hastanesinde Sinovac aşısının birinci dozunu oldum ve iki aşı türü de bu hastanede mevcuttu. Açıkçası Biontech veya Sinovac aşıları dışında diğer aşılarda gelir mi bilmiyorum. Diğer bilinen Covid-19 aşıları ise; mRNA cinsindeki aşılar Biontech ve Moderna olup Viral Vektör ve İnaktif aşılar ise Oxford, Sputnik V ve Coronavac (Sinovac) aşılarıdır. Bir üst paragrafta belirttiğim gibi aşı tercihinize kendiniz karar veriniz ve asla tesir altında kalmayınız. Birazcık halk bazında bu durum ikiye bölünmüş olup Biontech aşısı Apple iPhone yani daha kaliteli Sinovac ise Çin Android yani daha dandik algısı vardır. Fakat Biontech olanlarda yan etki ve belirtiler daha fazladır Sinovac aşısına göre. Alerjisi ve astımı olanlar aşı olmadan önce doktora yine de başvursunlar.

MHRS (T.C. Sağlık Bakanlığı) uygulamasını telefonuma indirdim ve telefondan 19.06.2021 günü için randevumu aldım. Hastaneye gittiğimde randevu saatimden 10 dakika sonra aşı odasına alındım ve ilk dozumu oldum. Biontech aşısı olanlara hastanede ek bir beyan formu doldurulup imzalatılıyor. Bu forumda "Bu aşının uzun süreli etkilerinin ve verimliliğinin şu an bilinmediği, yine aşının henüz bilinmeyen olumsuz etkilerinin de olabileceği, ürünün salgın koşulları altında tamamen kişinin kendi istemesi halinde kişiye uygulanacağı bilinmelidir. Bu sebeple üretime ait hataların haricinde oluşabilecek maddi ve manevi zararlar konusunda üretici firma sorumlu olmayacağını beyan etmektedir." gibi maddeler olup kimlik bilgileriniz ile imzaladıktan ve beyan ettikten sonra Biontech aşısı olabiliyorsunuz. Sinovac aşısında ise böyle bir beyan veya form imzalama işlemi yoktur. Ben Sinovac aşısı olduğum için direkt aşı odasına girdim ve aşıyı olduktan sonra 15 dakika hastanede bekledim ve eve geri döndüm.

Sinovac aşısı olanlara hastanede 15 DK beklemelerini, Biontech aşısı olanlara ise 30 DK beklemeleri söyleniyor. Biontech aşısı olanlara duyduğum kadarıyla ilk gün duş almama ve üç gün alkol almama önerisi de söyleniyor. Sinovac aşısı sonrası duş almama veya alkol tüketmeme ile ilgili bana ek bir tedbir söylenmedi. Tabii siz ilk gün duş almama değil ama üç gün alkol almayabilirsiniz kişisel tedbir olarak.

İlk doz aşımdan sonra ikinci doz için hastaneye sorduğumda 28 gün sonrasına randevu almamı ve ikinci doz için gelmemi söylediler. 28 gün sonrası ise 17.07.2021 tarihine denk gelmektedir. Zaten telefonunuzdan HES (Hayat Eve Sığar) uygulamasına girdiğinizde Covid-19 Aşı Bilgilerim sekmesi oluşacaktır ve buraya girdiğinizde ilk dozun uygulandığı tarih ve ikinci dozun uygulanacağı tarih aralığı verilmektedir. Uygulamada ikinci doz için 17.07.2021 ve 24.07.2021 tarihleri arası aşı olmam yazılmış. Ben de ilk aşı randevusu alır gibi baştan mobil uygulamadan MHRS sistemine girerek Aşı Randevusu Al kısmına girdim. Bu sefer sadece Sinovac seçeneği çıktı ve ona tıkladım. Biontech olanlarda da sadece Biontech çıkacaktır. 28 gün sonrası olan 17.07.2021 tarihi için aynı saatte Balıkesir Burhaniye Devlet Hastanesinden ikinci doz için randevumu aldım. Tüm bu işlemleri MHRS mobil uygulamadan yapabilirsiniz. Ekstradan 182 numarasını veya hastaneyi aramam gerek kalmadı, tabii sizin başka sorularınız varsa arayıp bilgi alabilirsiniz.

İkinci doz aşı içinde HES (Hayat Eve Sığar) uygulamasındaki tarih aralığı değil de direkt 28 gün sonrasına tekabül eden tarih de aşı olunması önerilmektedir. Çünkü vücudun antikor üretmesi için 28 gün sonra ikinci dozu olmanız gerekiyor onun dışında aşı olmayı geciktirirseniz aşının da pek bir faydası olmuyor. Aşı olmayanlar için şunu hatırlatmam gerekir; Biontech aşısına karşı bir ön yargı var fakat ilerleyen zamanlarda kanun gibi olmasa da dolaylı olarak aşı olmayanlar için ek kısıtlamalar gelebilir. İstanbul'da da gördüğüm kadarıyla Sinovac aşısının miktarı azalıyor gibi. Bu yüzden yerli aşının da ne zaman çıkacağının kesin tarihi ne zaman belli olmadığı için ön tedbir olarak Sinovac aşısı olmanızı öneririm.

Sonuç olarak Koronavirüs varyantları ve mutasyonları devam ettikçe, pandeminin de tam biteceğini belirsiz gibi durduğu için %100 olmasa da elimizdeki tek çözüm aşılanmak olduğu için halkı bu yönde doğru ve korkutmadan bilinçlendirmek gerekiyor.

Burak AVCI