Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Tarafından Açıklanan Kripto Varlıklara İlişkin Yönetmelik Nedir? Kripto Varlık İşlemleri Yasaklandı mı?

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 16 Nisan 2021 tarihinde gece yarısı açıkladığı bir yönetmelik ile birlikte kripto varlıklar ile ilgili yeni düzenlemeler getirdi. Süreç olarak şu an ilgili maddeler kanunlaşmadığı ve yasalaşmadığı için açıklamanın kapsamı yönetmelik olarak geçmektedir. Yönetmelikte açıklanan maddelerin ise geçerliliği bu ay sonundan itibaren yani 30 Nisan 2021 tarihi ve sonrası geçerli olacaktır. Peki merkez bankası kripto varlık alış ve satış işlemlerini yasakladı mı? Aracı kurumlardan alınan kripto paraları artık alamayacak mıyız? Kripto varlık ile bir ürün alıp satabilir miyiz? İşte birçok soruyu ve açıklamasını maddeler şeklinde size kısa ve öz aktarmaya çalışacağım. Türkiye'deki birçok bireysel yatırımcı yerli ve yabancı borsalardan yatırım işlemi yaptığı için bu yönetmeliğin detayları herkes tarafından merak edilmektedir.

Merkez bankası tarafından yayınlanan yönetmeliğin görselini ekleyeceğim fakat maddelerini burada tek tek yazarak metin kalabalığı yapmayacağım. Onun yerine yönetmeliğin ne demek istediğini sizlere özetleyen bilgileri maddeler halinde makalemde paylaşacağım.

* İlk olarak yönetmeliğe göre kripto para kullanarak bir ürün veya hizmet alımı veya satımı yapmak kesinlikle yasaktır. Kısacası Bitcoin, Ethereum gibi paralar ile internet üzerinden veya gerçekte bir ürün fiyatlayamazsınız ve satışını yapamazsınız. Bu durum en çok NTF teknolojisi kullanarak Ethereum veya Avalanche (AVAX) ile dijital resim satan siteleri ve kişileri etkilemektedir. Artık bir sanatçı dijital resmini kripto varlık ile satamayacaktır. Aynı şekilde araba, ev, hizmet gibi tüm bu işlemler yasaklanmıştır. Kripto varlıklar ile bağış yapılabilir mi? Bu konu henüz belirsizdir.

* Kripto varlık alım ve satımı hem vergilendirilmediği için hem de faturalandırılmadığı ve kayıt dışı olduğu için bu kısıtlama getirilmiştir. Bitcoin, Ethereum veya başka bir dijital para ile yurt dışından gelen yabancılarda burada otel rezervasyonu, hizmet veya ürün alış ve satışı kesinlikle yapamayacaktır. Özetle kripto para ile ticaret yasaklanmıştır.

* Paribu, Binance Türkiye gibi borsa veya aracı kurumlardaki yatırım işlemleri aynen devam edecektir bunlara yönelik bir kısıtlama yoktur. Sadece bu kurumlara para gönderme yani yatırma ve çekme işlemlerinde sadece banka kullanılacaktır. Banka dışında hizmet veren dijital ödeme sistemleri ile para transferi yapılamayacaktır.

* Binance Global, Paribu veya Binance Türkiye gibi aracı kurumlara yatırım yapmak için borsa hesabınıza Türk lirası gönderirken Papara, İninal gibi Elektronik Para Kuruluşlarını kullanmanız yasaklanmıştır. Sadece aracı kurumların size sunduğu banka hesaplarına havale veya EFT ile para gönderme ve çekme işlemi yapabileceksiniz.

* Binance Global'e Papara ile para gönderenler artık kredi kartı ile kripto varlık alabilir sonrasında değer kazandığı kripto varlığını Paribu veya Binance Türkiye cüzdanına blok zinciri transferi ile aktarıp ordanda Türk banka hesabına çekebilir. Kısacası Binance Global'e Papara ile Türkiye'den para gönderme işlemi kaldırılacaktır. Büyük ihtimal Paribu'dan da Papara ve İninal para yatırma ve çekme sekmeleri kapatılacak gibi gözüküyor.

* Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından açıklanan Elektronik Para Kuruluşlarından bazıları ise; Papara, Aköde, IQ Money, İninal, İyzi, SiPay, Wirecard olup toplamda 22 adet olan bu kuruluşların kripto varlık alım ve satım işlemleri için kullanımı kısacası yasaklanmıştır.

* Türkiye'deki yatırımcılara benim önerim aracı kurum olarak Paribu veya Binance Türkiye kullanması yönünde olacaktır. Diğer borsalar ise BtcTurk Pro, Thodex, Paritex, Bithumb Global(Güney Kore), Bitci, Vebitcoin, Bitpanda Pro, Coinzo, Icrypex, Narkasa, Koinim gibi firmalar olup bunların hem hacimleri küçüktür hem de destek ve altyapı konusunda çok yeterli olmadıkları için pek tavsiye etmiyorum.

* Binance Global kullananlar kesinlikle Binance Türkiye hesabı açmalıdır ve kademeli olarak varlıklarını buraya kaydırmalıdır. Direkt Binance Global hesabınız ile giriş yapabilir ve hesaplarınızı eşitleyebilirsiniz. İlk kez üye olacaklar ise Binance Türkiye'de yeni bir üyelik açabilir. Binance Türkiye'de açıkçası destek kısmını çok beğenmedim. Google Authenticator 2FA konusunda yaşadığım bir sıkıntıyı üç adet Ticket açtıktan sonra ve bir hafta bekledikten sonra çözebildim. Umarım ilerleyen günlerde kendilerini geliştirirler. Paribu'dan Binance Türkiye'ye ise blok zinciri içerisinde Cardano (ADA) göndermesi yaptım yani cüzdan dan cüzdana varlık gönderdim ve sorunsuz yansıdı, bunu da belirtmek isterim.

* Kripto varlıklara vergilendirme gelmesi üzerine çalışmalar ise devam ediyor. Belki bankalardan döviz alırken uygulanan kambiyo vergisi tarzında bir vergilendirme sistemi gelebilir.

* Yönetmelik en çok Papara gibi banka özelliği olmayan ödeme sistemlerine darbe vurmuştur. Bildiğiniz gibi Papara sistemi birçok ödeme ve para transferi operasyonlarında kullanıldığı için kayıt dışı paralar olan çevrim içi kumar ve bahis sitelerinden kazanılan parayı çekmede çokça kullanılmaktadır. Bundan dolayı biraz da Devlet konuya müdahale etmiştir. Fakat Papara firması Binance Global sayesinde iyi komisyon ücretleri kazanırken artık kazanamayacaktır.

* İki kişi arasında bir ürün alım ve satımı için kripto varlık kullanılamayacaktır fakat ben birine elden bir ürün satıp birbirimizin Paribu veya Binance Türkiye cüzdanlarından komisyon almayan Cardano (ADA) veya Polkadot (DOT) ile ticaretimi gerçekleştirebilirim. Bildiğiniz gibi cüzdan dan cüzdana blok zinciri içerisinde yapılan bu transferi Devletin nasıl takip edeceği ve haber olacağı da ayrı bir soru işaretidir.

Sonuç olarak yönetmelik Papara gibi ödeme sistemlerini hedef almıştır. Borsalara para gönderme ve çekmede Papara, İninal gibi sistemler kullanılmayacaktır. Merkez bankasının bu yönetmeliğinden sonra kripto varlıklara bir vergilendirme gelmesinin de kapıda olduğunu düşünüyorum.

Burak AVCI - Update: 22.04.2021