Karadut, Beyaz ve Mor Dut Meyvesi Nedir? Ne Zaman Yetişir? Böğürtlen ve Ahududu Meyvesi ile Farkı Nedir?

Karadut veya diğer renkleri olan Beyaz veya Mor Dut meyvesi Dutgiller (Moraceae) ailesine ait olan ve ağaçta yetişen tatlı bir meyve türüdür. Temelde hepsi dut meyvesi olup yetiştiği yöreye göre renk almaktadır. Siyah yani Karadut olarak bilinen dut çeşidi Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde yetişmekte olup Elazığ, Erzincan, Malatya, Ankara, Malatya, Ordu, Erzurum ve Kahramanmaraş illerimizde yetiştirilmektedir ve seracılığı yapılmaktadır. Aynı ağaçtan hem beyaz hem de mor veya karadut çıkabilir. Karadut meyvesinin anavatanı İran olup bugün mevsimi geldiğinde hem meyve olarak tüketebilirsiniz hem de birçok içecek, yiyecek, dondurma, tatlılar ve adını sayamadığım birçok gıda maddesi ve ürününde kullanılmaktadır.

Karadut'un genelde şurubu veya özü çok satılmaktadır. İngilizce'si ise Black Mulberry olarak telaffuz edilmektedir. Beyaz Dut ise adı gibi beyaz ve yeşilimsi bir renkte olup genelde kurutularak dut kurusu olarak satılan bir üründür. Tabii kara ve mor dut meyvesinde olduğu gibi beyaz dut meyvesi de mevsimi geldiği zaman tüketilebilir. Dut meyvesinin turfanda olduğu zaman genelde Nisan ve Mayıs aylarıdır. Yılın ilk mahsulünü bu aylarda vermektedir. Fakat dut meyvesinin en olgunu ve olmuşu yazın yetiştiği için ve yaz meyvesi olduğu için en iyi hasat zamanı Temmuz ve Ağustos aylarındadır. Bu aylar içerisinde uygun fiyatlara dut meyvesini tüketebilirsiniz. Nisan ve Mayıs aylarında dut meyvesi yeni yeni piyasaya çıktığı için kilosu biraz pahalı olabilir.

Dut meyvesinin faydaları ise yüzlerce olup hem kür şeklinde dut suyu yapılarak da tüketebilirsiniz hem de meyve veya kurusu şeklinde kuruyemiş gibi de tüketebilirsiniz. Ben en çok meyve şeklinde tüketmeyi seviyorum. Dut meyvesinin temel faydaları; Kolesterolü düşürür, kan şekerini kontrol altına alır ve kandaki CRP miktarını dengeler. Hatta kanınızdaki CRP oranı fazla ise dut suyu kürünü araştırabilirsiniz. Sindirime yardımcı olur, kanser riskini azaltır ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir.

Nisan ayı gibi manavlardan dut meyvesini turfandan yeni çıkmış şekilde görebilir ve satın alabilirsiniz. Genelde 500 Gramlık paketlerde satılan dut meyvesinin ortalama fiyatı 25-28 TL olup kilosu ise 50-56 TL civarlarına gelmektedir. Dut meyvesini aldıktan sonra maksimum iki gün içerisinde tüketmenizi öneririm. İki günden sonra buzdolabında bozulabilir. Bu yüzden kilo ile dut almak yerine 500 Gramlık paket şeklinde alıp bir veya iki gün içerisinde tüketmenizi tavsiye ederim. Diğer türlü meyve bozulacaktır ve küflenecektir. Kara, Beyaz veya Mor Dut meyvesini marketlerden ziyade manav ve semt pazarı olarak bilinen yerlerden almanızı tavsiye ederim. Hem daha taze geliyor hem çürümemiş veya yıpranmamış oluyor. Dut meyvesi kabuksuz ve dayanıksız bir meyve olduğu için market gibi yerlerde pek kaliteli muhafaza edilemiyor. Nisan ve Mayıs ayı gibi hasat zamanı başlayan dut Haziran ayına kadar hasat edilmektedir. Dut meyvesini en güzel Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında tüketmenizi tavsiye ederim. Ayrıca benim de en sevdiğim yaz meyvelerinden biridir.

Karadut Meyvesinin Böğürtlen ve Ahududu Meyvesi ile Farkı Nedir?

Karadut, Mor veya Beyaz Dut meyvesi ağaçta yetişirken Böğürtlen meyvesi çalı tipi bitkilerde yetişir. Görüntüsü aynı gibi olsa da karadut meyvesi daha tatlıdır böğürtlen ise biraz daha ekşimsi ve mayhoş bir tada sahiptir. Ahududu veya diğer bilinen adı ile Frambuaz meyvesi ise Gülgiller ailesine ait bir meyve türü olup kırmızı renkte tropikal bir meyve türüdür. Büyüklük olarak dut meyvesi daha büyüktür. Böğürtlen ve Ahududu meyveleri boyut olarak daha ufaktır. Temelde tat ve ait olduğu bitki ailesi farklıdır. Böğürtlenin İngilizce'si Blackberry iken Ahududu veya İspanyolca'sı Frambuaz olan meyvenin İngilizce'si ise Raspberry olarak telaffuz edilmektedir.

Burak AVCI